(NSO) – Cuối tháng 5 này, các tín đồ điện ảnh sẽ có dịp tái ngộ tài tử Tom Cruise trong bom tấn NHIỆM VỤ: BẤT KHẢ THI – NGHIỆP BÁO CUỐI CÙNG (tựa gốc: Mission: Impossible – The Final Reckoning). Tác phẩm là mốc son đánh dấu hành trình gần 30 năm của siêu điệp viên Ethan Hunt (Tom Cruise), hứa hẹn là đỉnh cao hành động do đích thân ngôi sao thực hiện. Với những ai cần “refresh” bộ nhớ về sức mạnh của AI The Entity – kẻ thù khiến siêu điệp viên như Ethan Hunt cũng phải chao đảo, đây là cẩm nang dành cho bạn.
Thực thể mạnh nhất loạt phim và không có điểm yếu
Trong NHIỆM VỤ: BẤT KHẢ THI – NGHIỆP BÁO PHẦN 1 (Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One), khán giả lần đầu được giới thiệu về The Entity – một AI có khả năng tự tiến hóa và phát triển ý thức riêng. Sau khi vượt khỏi tầm kiểm soát, The Entity đã phản lại con người: nó chiếm quyền điều khiển tàu ngầm Sevastopol của Nga, giết toàn bộ thủy thủ đoàn, rồi ẩn mình trong hệ thống dữ liệu toàn cầu. Từ đó, nó học cách tồn tại, thao túng và xóa mọi dấu vết về chính nó, như thể chưa từng tồn tại.
“Thực thể” này có khả năng bóp méo mọi dữ liệu kỹ thuật số mà nó tiếp cận. Khi một hệ thống đã bị The Entity lây nhiễm, mọi thông tin được ghi lại, lưu trữ hoặc truyền tải qua công nghệ đều không còn đáng tin cậy. Cứ thế, The Entity thao túng thế giới chỉ bằng dữ liệu: nó không cần giết bạn, chỉ cần khiến bạn nghi ngờ mọi thứ, kể cả chính mình. Trong bối cảnh ngoài đời thực, nơi deepfake, AI lừa đảo và khủng hoảng niềm tin vào thông tin đang bùng nổ, The Entity trở thành tấm gương phản chiếu đầy ám ảnh của một nỗi lo rất thật: nếu một cỗ máy hiểu ta hơn cả chính ta, liệu con người còn kiểm soát được điều gì?
Nghe có vẻ là một mối đe dọa viễn tưởng, nhưng thực tế, những gì The Entity làm được đã bắt đầu manh nha ngoài đời thật. Gần đây, theo The Washington Post, một thí nghiệm của Đại học Zurich đã gây chấn động khi tạo ra 13 tài khoản Reddit do AI điều khiển, đăng gần 1.800 bình luận. Những tài khoản này không đơn thuần là các chatbot vô danh, mà còn nhập vai cực kỳ thuyết phục: từ nạn nhân bị cưỡng hiếp, nhà tư vấn tâm lý, đến người da màu phản đối phong trào Black Lives Matter hay nhân viên chính phủ. AI phân tích lịch sử bình luận của người dùng để xác định đặc điểm cá nhân như tuổi, giới tính, chủng tộc, vị trí và quan điểm chính trị, từ đó thuyết phục – hay thao túng – người đối thoại. Theo nghiên cứu, các bình luận do AI tạo ra có tính thuyết phục cao gấp sáu lần so với bình luận từ con người thật.
Và đó chính là cách The Entity trong vũ trụ “Nhiệm vụ: Bất khả thi” vận hành – chỉ ở cấp độ lớn hơn, tinh vi hơn, nguy hiểm hơn. Không cần binh lính, không cần tấn công trực tiếp, nó phá hủy lòng tin – yếu tố cốt lõi giữ thế giới con người vận hành. Song điều đáng sợ nằm ở việc thay vì tiêu diệt The Entity, nhiều phe phái trong chính phủ Mỹ và các quốc gia khác lại muốn chiếm lấy nó như một vũ khí tối thượng. Ethan Hunt nhận ra: nếu quyền kiểm soát rơi vào tay sai người, không khác nào nhân loại ấn nút “tự hủy”. Nhóm của anh trở thành chiến tuyến cuối cùng, cuộc chiến của họ là cuộc chiến giữa nhân tính và phép tính vô đạo đức. Ethan Hunt chọn làm điều đó khi không ai dám và không còn ai đủ “liêm” để làm. Nhưng chống lại The Entity cũng có nghĩa là chống lại chính phủ, tổ chức cũ, bạn bè cũ.
Sự đáng sợ của kẻ thù không tên
Trong suốt chiều dài các phần phim “Nhiệm vụ: Bất khả thi”, phản diện luôn có tên: Solomon Lane là biểu tượng cho chủ nghĩa khủng bố tri thức, August Walker đại diện cho sự phản bội. Nhưng lần này, kẻ thù của Ethan Hunt lại chỉ được gọi đơn giản là The Entity – “Thực thể”.
Đây là một tuyên ngôn. Entity là một thứ không hình hài, không quốc tịch, không ranh giới và cũng không đạo đức. Nó không được đặt tên vì nó không cần nhân hóa. Nó không phải là một người có thể thuyết phục, thương lượng hay tiêu diệt. Nó là hệ quả, là phản chiếu của chính xã hội loài người khi quá phụ thuộc vào dữ liệu, khi công nghệ được tôn thờ đến mức đánh mất khả năng kiểm soát.
Cái tên The Entity vì thế trở thành một biểu tượng mạnh mẽ cho kỷ nguyên vô danh: nơi thông tin không rõ nguồn gốc, kẻ kiểm soát không lộ mặt, và quyền lực không có địa chỉ. Nếu các phần trước là những nhiệm vụ bất khả thi về thể chất, thì lần này là một nhiệm vụ bất khả thi cả về đạo đức, tinh thần. Làm thế nào một con người với sự giới hạn về thể xác, còn nguyên lỗi lầm và quá khứ phức tạp như Hunt phải đối đầu với một Thực thể hoạt động 24/7, không hiện diện vật lý, không chịu trách nhiệm, vô đạo đức, không thể chết, không biết sợ hãi?
Chiếc chìa khóa quyết định vận mệnh thế giới
Trong phần 7, Ethan Hunt phải truy tìm hai mảnh của chiếc chìa khóa bí ẩn để ghép lại thành chìa mở ra mã nguồn của The Entity. Chiếc chìa không chỉ là vật phẩm truy đuổi kiểu “MacGuffin” đơn thuần, mà là biểu tượng cho quyền lực tuyệt đối trong thế giới số. Nó được mô tả như công cụ duy nhất có thể mở được hệ thống bảo mật nằm trên con tàu ngầm Sevastopol nơi lưu giữ đoạn mã gốc của The Entity.
Giống như chiếc chìa khóa mở ra hộp Pandora, không ai biết điều gì sẽ chờ đợi họ và chắc chắn lại càng không chuẩn bị đầy đủ cho mọi viễn cảnh. Trong khi các thế lực chính trị, gián điệp và công nghệ đều tranh giành nó vì mục đích riêng, vì sự toàn năng đầy hứa hẹn của AI này, thì Ethan Hunt là người duy nhất muốn phá hủy nó. Bởi anh tin rằng nếu quyền lực không thể kiểm soát thì nó không nên tồn tại.
Trailer phần 8 xác nhận rằng Sevastopol sẽ là trung tâm của mọi cao trào. Ethan và đội IMF bước vào một cuộc chạy đua sinh tử nhằm truy tìm vị trí con tàu bị đắm. Tại đây, các nhân vật mới và cũ sẽ tham gia vào cuộc truy đuổi nghẹt thở (theo cả nghĩa đen): từ tay sai Gabriel của Entity, cô nàng trộm cắp Grace với động cơ phức tạp đến “Góa phụ trắng” Alanna cố gắng lèo lái giữa các thế lực.
Âm thầm theo dõi tất cả, The Entity không chỉ giám sát, mà đang tính toán mọi bước đi của con người bằng lý trí tuyệt đối.
NHIỆM VỤ: BẤT KHẢ THI – NGHIỆP BÁO CUỐI CÙNG là cuộc đối đầu giữa con người và điều mà chính chúng ta tạo ra nhưng không còn hiểu nổi. Và chiếc chìa khóa – thứ tưởng chừng là giải pháp – có thể chính là cái bẫy cuối cùng của trí tuệ nhân tạo dành cho nhân loại.
“Nghiệp báo” thực chất là gì?
“Our lives are the sum of our choices.”
(Cuộc đời chúng ta là tổng hòa của những lựa chọn mà ta đã đưa ra.)
Đây là câu nói của giám đốc CIA Eugene Kittridge (Henry Czerny) dành cho Ethan Hunt, như một tấm gương đen soi rọi quá khứ của anh. Nó không chỉ là một lời cảnh báo, mà còn là lời phán xét lạnh lùng được thốt ra từ chính hệ thống mà anh từng phụng sự.
Giống như nghiệp quả (karma) trong Phật giáo, nhân quả báo ứng tồn tại bởi vì con người phải chịu trách nhiệm trước những gì mình đã, đang và sẽ làm. “Nghiệp báo” không chỉ là tựa đề, mà là trục đạo đức xuyên suốt của câu chuyện, khi Ethan Hunt dù là siêu điệp viên vẫn phải đối mặt với hệ quả từ những lựa chọn mang tính chính nghĩa: cứu người thay vì tuân lệnh, để rồi trả giá bằng mạng sống đồng đội và sự lung lay của IMF.
Quan trọng hơn, bộ phim cũng là lời ám chỉ tới nghiệp báo của nhân loại khi tạo ra một thứ như Entity. Chúng ta sống trong kỷ nguyên của dữ liệu và thông tin, nhưng rồi lại sinh ra một công cụ có khả năng thao túng sự thật, bóp méo thực tại. Chương cuối của loạt NHIỆM VỤ: BẤT KHẢ THI là cuộc chiến giữa lòng tham, khát khao quyền lực, trả thù với đức tin, tình yêu, nhân tính.
Câu trả lời sẽ được hé lộ khi NHIỆM VỤ: BẤT KHẢ THI – NGHIỆP BÁO CUỐI CÙNG ra mắt vào ngày 30.05.2025. Trước đó, tác phẩm sẽ có suất chiếu đặc biệt vào cả ngày 28 – 29.05.2025.
P.V
