(NSO) – Nghề đổ bánh xèo, nghệ thuật tranh kiếng, tục lệ làm đám giỗ đều được Huỳnh Lập đưa vào phim điện ảnh ‘Nhà gia tiên’, góp phần quảng bá những nét văn hóa quen thuộc đến công chúng.
Huỳnh Lập bày tỏ tâm huyết của anh ở dự án điện ảnh thứ hai: “Lập có quen một vài bạn trẻ thuộc gen Z, hoặc nhỏ hơn nữa, không biết tranh kiếng là gì, hay luôn thắc mắc về việc ăn đám giỗ, tại sao phải tổ chức đám giỗ. Thậm chí, có những người trẻ không biết bàn thờ tổ tiên, ông bà mình ở đâu. Nhà gia tiên là một bộ phim để Lập tự hối thúc bản thân phải có nhiệm vụ lan tỏa những gì mình biết về văn hoá tâm linh, thờ cúng tổ tiên của người Việt Nam. Lập biết cái gì, Lập sẽ chia sẻ cái đó đến các bạn trẻ”.
Trong bộ phim, tiệm bánh xèo Hai Thế chính là nghề gia truyền của gia đình Gia Minh và Mỹ Tiên. Huỳnh Lập chọn bánh xèo chứ không phải bất kỳ một món ăn đặc sản nào khác ở miền Tây, bên cạnh biểu tượng cho sự tròn đầy, sum họp gia đình, thì đây còn là nghề giúp bà ngoại của Huỳnh Lập nuôi lớn 9 người con. Đặc biệt, ở các phân đoạn đổ bánh xèo cần diễn viên quần chúng trong phim, Huỳnh Lập còn mời những người bà con, họ hàng của mình cùng tham gia và làm bánh xèo theo công thức do bà ngoại để lại.
Trong văn hoá người Việt, giỗ là một buổi lễ nhằm tưởng nhớ đến những người đã khuất, đồng thời nhắc nhở con cháu đời sau về người đi trước và hơn hết, còn là dịp gắn kết tình cảm của các thành viên trong gia đình. Giữa guồng quay bận rộn của đời sống hiện đại, đôi khi, dịp tụ họp với người thân lại vô tình trở thành áp lực, hay các lễ nghi truyền thống trong gia đình dễ bị coi nhẹ. Hành trình của nhân vật Mỹ Tiên – một cô gái gen Z không mấy “mặn mà” với chuyện thờ cúng tổ tiên dần thay đổi sau khi nhận ra ý nghĩa to lớn của việc làm đám giỗ hứa hẹn sẽ chạm đến trái tim của nhiều bạn trẻ.
Huỳnh Lập tiết lộ, ở đại cảnh đám giỗ trong phim, anh quyết định trang điểm màu trắng đen cho toàn bộ dàn diễn viên đảm nhận vai ông bà tổ tiên trở về ăn giỗ với con cháu. “Nếu mọi người ở nhà có hình ông bà hồi xưa thì sẽ thấy hình càng cũ càng bạc màu, cho đến lúc chỉ còn màu trắng đen. Lập mới nghĩ, tại sao mình không thể hiện điều này trên các nhân vật là ông bà tổ tiên?”.
Anh nói thêm: “Khi trang điểm tất cả các diễn viên màu đen trắng ngồi một dàn như vậy, Lập nhớ hoài khoảnh khắc chị Puka vừa bước vào set quay và rất ngạc nhiên, hết hồn không thở nổi. Lập nghĩ, nếu khán giả mà thấy được nguyên ‘hội đồng gia tiên’ màu trắng đen như vậy thì sẽ đem lại cảm xúc bất ngờ, mong rằng đó sẽ là một phân cảnh ấn tượng ở khúc cuối của bộ phim”.
Ngay từ first-look poster giới thiệu đến khán giả dự án phim này, Huỳnh Lập đã gây ấn tượng với màn tái hiện bức Cửu huyền thất tổ làm bằng tranh kiếng (tranh kính) – dòng tranh nổi tiếng tại vùng đất Nam Bộ. Huỳnh Lập quyết định đưa tranh kiếng trở thành biểu tượng trong bộ phim của mình, sau thời gian đi tìm bối cảnh và nhận ra, tất cả các căn nhà cổ ở miền Tây đều treo tranh kiếng.
Tranh kiếng từng phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam, chia thành nhiều đề tài khác nhau như thờ cúng, trang trí, tôn giáo. Trong những năm đầu thập niên 1990, các làng nghề tranh kiếng nổi tiếng hoạt động nhộn nhịp, nhưng hiện tại, tranh kiếng thủ công đang dần mai một trước các dòng tranh trang trí khác và công nghệ in ấn hiện đại.
Để tái hiện chính xác nhất những bức tranh kiếng được vẽ tay hoàn toàn theo phong cách Nam Bộ thời xưa sẽ xuất hiện trong phim, ê kíp Nhà Gia Tiên đã tìm về làng tranh kiếng Bà Vệ và thu gom, phục chế từng bức tranh đang mục nát, sắp bị đem bỏ. Đồng thời, một số bức tranh kiếng còn được nghệ nhân vẽ theo ý tưởng của đạo diễn Huỳnh Lập để sử dụng xuyên suốt quá trình quay phim.
