Câu chuyện xúc động về chàng trai dùng cả thanh xuân: ‘Vì một cộng đồng LGBT không có HIV

Hiện tại ở Việt Nam có rất nhiều hội nhóm hoạt động phòng, chống và điều trị HIV/AIDS cho nhiều đối tượng khác nhau. Trong đó có tổ chức G3VN thuộc cộng đồng LGBT thành lập từ năm 2011.

Đặc biệt, đơn vị này thường xuyên tổ chức xét nghiệm HIV cho người quan hệ đồng giới… Suốt hơn một thập kỷ qua, G3VN cũng ưu tiên phục vụ cho Cộng đồng nam quan hệ tình dục với người chuyển giới tại địa bàn TP.HCM, góp phần tuyên truyền kiến thức, cho người đồng tính phơi nhiễm với HIV bằng việc cho uống thuốc ngừa dự phòng phơi nhiễm hàng ngày.

Việt Nguyễn sinh năm 1987, là người từng giúp đỡ hàng ngàn bệnh nhân dương tính với HIV được tiếp cận với ARV (thuốc kháng HIV nhằm ức chế sự nhân lên của virus gây bệnh, duy trì nồng độ virus trong máu ở mức thấp nhất có thể, để duy trì tuổi thọ và giúp những bệnh nhân sinh hoạt bình thường trong xã hội mà không lây nhiễm). Song song đó, anh cũng là người quản lý phòng khám đa khoa GALANT. Đây là phòng khám tư nhân đầu tiên được cấp phép điều trị HIV qua bảo hiểm y tế và là nơi cung cấp Điều trị dự phòng trước phơi nhiễm với HIV, cho nhóm quan hệ tình dục đồng giới, chuyển giới.Anh cho biết cơ duyên mình đến với công việc vì sự đồng cảm, thấu hiểu. Nghề này không mang lại cho anh thu nhập cao nhưng lại mang đến cho bản thân những giá trị cống hiến về mặt tinh thần và sự đóng góp cho xã hội. Suốt gần một thập kỷ làm công việc xã hội, Việt Nguyễn đã hỗ trợ xét nghiệm và hỗ trợ điều trị HIV cho hơn 1000 người nam đồng giới tiếp cận với thuốc ARV.
“Làm nghề này rủi ro lớn khi tiếp xúc với các bạn trong cộng đồng LGBT. Với những bạn xét nghiệm có phản ứng với HIV, thời gian này họ rất lo sợ, cần được ổn định tinh thần. Do đó, giờ giấc ngủ nghỉ không cố định như các công việc khác được khiến sức khoẻ của mình cũng bị ảnh hưởng ít nhiều”, anh chia sẻ.

Việt Nguyễn cho biết: Ngày nay vẫn còn người chưa được phổ cập đầy đủ về kiến thức phòng ngừa HIV, họ vẫn còn dành ánh mắt kỳ thị cho chính bệnh nhân và căn bệnh này rất nhiều.
Cách đây 20, HIV luôn được tuyên truyền là dạng “căn bệnh thế kỷ”với biểu tượng “đầu lâu xương chéo”, là gắn liền với các tệ nạn xã hội nên khi một người nam mà mắc bệnh này thì người ta sẽ mặc định đây là một kẻ nghiện ngập, hay một người nữ mà mắc bệnh thì người ta lập tức nghi ngờ rằng cô này làm nghề mại dâm. Truyền thông thời điểm đó mang tính tiêu cực rất nhiều để xã hội sợ mà xa lánh, phòng tránh. Nhưng tôi nghĩ cách tuyên truyền này ngày nay không còn phù hợp nữa”.

Chính vì tâm lý hoảng sợ, xa lánh đó nên có không ít người cố tình phớt lờ về việc phòng tránh, thậm chí nhiều bệnh nhân khi xét nghiệm ra có phản ứng dương tính với HIV vẫn không chấp nhận nổi sự thật. Khi ấy, họ xem nó như một án tử rồi hoảng loạn làm chuyện dại dột, sinh ra tâm lý trả thù đời hoặc phổ biến hơn là không dám thừa nhận, phớt lờ không chịu tiếp nhận điều trị ARV để lâu ngày bệnh tiến triển nặng dẫn đến tử vong đáng tiếc.
Anh kể: “Có một bạn nam đồng giới ở một vùng quê lên TP.HCM làm phục vụ nhà hàng. Khi đến trung tâm nơi tôi công tác xin xét nghiệm HIV miễn phí bạn rất e dè và bạn rất lo lắng đến nỗi không dám xét nghiệm. Bạn nói rằng những người ở quê bạn truyền tai nhau rằng khi có một người bị phát hiện dương tính với HIV thì khi vào bệnh viện và phát hiện có HIV sẽ tiêm cho một liều thuốc để chết luôn để không còn làm gánh nặng cho xã hội vì bệnh này không thể chữa được…

Tôi nghe vậy thì rất bất ngờ, nên đã truyền những kiến thức đúng về HIV. Sau khi xét nghiệm bạn dương tính thì mình cũng chỉ cho bạn phương án mua BHYT để được tiếp cận miễn phí với thuốc ARV, phân tích cho bạn những lợi ích của việc tiếp nhận điều trị kịp thời sẽ làm giảm nồng độ virus trong máu xuống ngưỡng thấp đến mức không lây lan, vẫn có thể có con, kết hôn, sống như một người bình thường sau 6 tháng điều trị đúng cách”.

Dù rất cố gắng nhưng cũng có những lúc Việt Nguyễn và các cộng sự cũng hỗ trợ thất bại cho các bệnh nhân có HIV, bất lực nhìn họ rơi vào giai đoạn cuối của AIDS vì họ không vượt qua được nỗi sợ và kỳ thị của cộng đồng dành cho căn bệnh thế kỷ.

Những lúc đó anh cảm thấy rất lo lắng và đôi khi mất niềm tin vào con đường mình đang đi, cảm thấy nản chí. Nhưng nhờ những trường hợp tổ chức hỗ trợ thành công, giúp anh và đồng đội của mình vực dậy tinh thần cho người bệnh và gia đình của họ.
Việt Nguyễn cũng cảnh báo rằng thực trạng số người thuộc nhóm MSM-TG nhiễm mới và phơi nhiễm với HIV rất đông. Theo thống kê mới nhất của Bộ Y tế có đến 76% các số ca mắc mới tính từ 10 tháng đầu năm 2022 là người quan hệ đồng tính nam, cao nhất so với các nhóm đối tượng khác.

“Ở TP.HCM là một thành phố có văn hoá cởi mở, hội nhập rất thoải mái với các bạn đồng tính nhưng cũng chính vì vậy mà sự thoải mái đôi khi hơi đi xa. Nhiều bạn chủ quan và chưa có đủ kiến thức về quan hệ tình dục đồng giới an toàn.Anh cũng gửi gắm thông điệp: “Nếu các bạn có nguy cơ thì hãy mạnh dạn đến G3VN để được xét nghiệm miễn phí, có hướng xử lý phù hợp.
Hiện nay xu hướng nhóm người mắc HIV đang trẻ hoá, dễ bị xã hội xa lánh. Các nguồn hỗ trợ kinh phí phòng, chống HIV từ nước ngoài và đã chính thức rút viện trợ khỏi Việt Nam từ đầu năm 2022. Nguồn lực của anh và tổ chức G3VN cũng có hạn, có thể xét nghiệm miễn phí, phát thuốc PrEP, PEP phòng ngừa nhưng với những bệnh nhân có kết quả dương tính HIV/AIDS hoặc các bệnh xã hội như sùi màu gà, giang mai… thì phải có BHYT mới được cấp phát thuốc ARV miễn phí, được hỗ trợ điều trị. Chi phí mua bảo hiểm y tế hằng năm của mỗi bệnh nhân chỉ 804.600 VNĐ nhưng với nhiều người nghèo, khó khăn thì đây cũng là một bài toán nan giải.
Đôi khi người ta không chết vì bệnh mà tinh thần, sức khoẻ đã kiệt quệ vì bế tắc do bị kỳ thị xa lánh rồi”, Việt Nguyễn xúc động nói.

Hiện bệnh nhân HIV điều trị tuân thủ vẫn sống khỏe mạnh như tất cả mọi người, nhưng mỗi thuốc ARV vẫn chưa đủ, cần có thêm dinh dưỡng, ăn uống đầy đủ, hợp lý, nghỉ ngơi, thể thao… thay đổi lối sống, tình dục an toàn.
Thông qua lần chia sẻ này, Việt Nguyễn cũng mong các cơ quan đoàn thể, ban ngành, cộng đồng xã hội cùng các mạnh thường quân có lòng hảo tâm sẽ cùng dang rộng vòng tay giúp đỡ và tạo điều kiện để những đơn vị như G3VN có thêm kinh phí, nguồn lực hỗ trợ tốt hơn cho cộng đồng những người nhiễm HIV/AIDS nói chung và những bệnh nhân bệnh thế kỷ thuộc nhóm MSM – TG nói riêng.