(NSO) – Trong Kế hoạch tổng thể phát triển TMĐT quốc gia giai đoạn 2021 – 2025 theo Quyết định 645/QĐ-TTg của Chính phủ cũng đặt ra 2 mục tiêu về đào tạo nguồn nhân lực. Trong đó, đưa50% cơ sở giáo dục Đại học và giáo dục nghề nghiệp triển khai đào tạo TMĐT.
Mục tiêu thứ hai là 1 triệu lượt doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cán bộ quản lý Nhà nước, sinh viên được tham gia các khoá đào tạo về kỹ năng ứng dụng TMĐT.
Ông Nguyễn Ngọc Dũng – Chủ tịch Hiệp hội TMĐT Việt Nam (VECOM) cho biết, nguồn nhân lực TMĐT hiện nay đang và sẽ thiếu hụt trầm trọng. Hiện nay, kênh chủ yếu để đào tạo nguồn nhân lực TMĐT chuyên nghiệp, chất lượng cao là tại các trường đại học, với 76 trường có đào tạo ngành và chuyên ngành TMĐT, 53 trường đã giảng dạy học phần TMĐT.
Theo đánh giá của nhiều tập đoàn TMĐT lớn đang hoạt động tại Việt Nam, mặc dù quy mô thị trường TMĐT Việt Nam đứng sau Indonesia nhưng sức bật, mặt bằng nhân lực ở Việt Nam vượt Indonesia, ngang bằng Thái Lan, và sau Singapore.
Khảo sát mới đây của VECOM cũng cho thấy, hiện chỉ có 30% nhân lực tại các công ty cung cấp giải pháp TMĐT được đào tạo chính quy. Như vậy, có tới 70% nhân sự TMĐT ở những đơn vị này được tuyển dụng từ những chuyên ngành đào tạo khác như thương mại, kinh doanh, công nghệ thông tin… Điều này cũng đồng nghĩa dư địa cho các cơ sở đào tạo nhân lực TMĐT là rất lớn.
“Hàng năm, Hiệp hội luôn phối hợp xây dựng chương trình phát triển TMĐT bền vững giữa Hà Nội, Tp.HCM và các tỉnh, thành với mong mỏi nhất là làm thế nào để cung cấp tốt nhất nguồn lực TMĐT chuyên nghiệp đáp ứng nhu cầu cho phát triển”, ông Dũng cho biết.
Trong hai năm 2020 – 2021, nước ta trải qua đại dịch Covid-19 với những tác động nặng nề tới kinh tế – xã hội. Tuy nhiên, lĩnh vực TMĐT tiếp tục duy trì và được đà phát triển nhanh. Ước tính năm 2021, lĩnh vực này đạt tốc độ tăng trưởng vượt 20% và đạt quy mô trên 16 tỷ USD. Tốc độ này dự kiến sẽ cao hơn trong bốn năm 2022 – 2025 nhờ kiểm soát tốt đại dịch Covid-19 và những động lực tăng trưởng từ làn sóng thứ hai của TMĐT.
Cũng trong năm 2021, đã có nhiều trường đại học bắt đầu đào tạo chính quy ngành TMĐT và nhiều trường khác cũng dự kiến mở ngành TMĐT trong giai đoạn từ nay đến năm 2025. Đặc biệt, từ năm học này, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã mở hai ngành đào tạo mới là Kinh tế số và Công nghệ tài chính (Fintech).
Cũng theo báo cáo chỉ số TMĐT năm 2020 và 2022, nguồn nhân lực chất lượng cao về TMĐT tại hàng triệu doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng như các hộ kinh doanh trên cả nước là một trong các yếu tố quyết định tới sự phát triển nhanh và bền vững của TMĐT nước ta trong giai đoạn tới. Kênh chủ yếu để đào tạo nguồn nhân lực TMĐT chuyên nghiệp, chất lượng cao là các trường đại học.
Theo dữ liệu thống kê của các trường đại học, có thể thấy lĩnh vực TMĐT đã có bước tiến lớn trong những năm gần đây. Đến nay, đã có 36 trường đào tạo ngành TMĐT trình độ đại học; gần 40 trường đào tạo chuyên ngành TMĐT, chủ yếu ở Hà Nội, TPHCM và Đà Nẵng. 53 trường đã giảng dạy học phần TMĐT tại nhiều ngành liên quan như quản trị kinh doanh, hệ thống thông tin quản lý, công nghệ thông tin, tiếp thị số, tài chính – ngân hàng, logistics và quản lý chuỗi cung ứng, kinh doanh thương mại hay du lịch.
Phần lớn các trường được khảo sát đã giảng dạy các học phần liên quan trực tiếp tới TMĐT như tiếp thị số (digital marketing), công nghệ tài chính (fintech), logistics và quản lý chuỗi cung ứng…
Chương trình đào tạo TMĐT ngày càng có xu hướng ưu tiên hơn đối với kinh doanh dựa trên công nghệ thông tin và truyền thông (Infomation Technology and Telecomunication – ICT). Do đó, nhiều trường giao cho các khoa kinh tế – thương mại giảng dạy ngành này. Đặc biệt, đội ngũ giảng viên TMĐT đông đảo và chất lượng cao hơn nhiều so với một thập kỷ trước.
Tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn nhiều thử thách cần vượt qua để có thể đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực rất cao của lĩnh vực TMĐT giai đoạn đến năm 2025 và xa hơn nữa.
Vì thế, việc tổ chức Hội thảo đào tạo TMĐT tại các trường đại học là dịp để các cơ quan quản lý nước, các tổ chức liên quan tới TMĐT, công nghệ thông tin, logictics, thanh toán, đầu tư, khoa học và công nghệ, giảng viên giảng dạy TMĐT của các trường đại học, doanh nghiệp trao đổi, giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm.
Hội thảo tập trung vào hai chủ đề chính: Đánh giá nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao cho sự phát triển TMĐT trong giai đoạn từ nay tới năm 2025 và xa hơn tới năm 2030, khả năng đáp ứng nhu cầu này từ các cơ sở giáo dục đại học trên cả nước; Đi sâu vào các vấn đề liên quan trực tiếp tới giảng dạy TMĐT tại các trường đại học.
Hội thảo do Cục TMĐT và Kinh tế số, Bộ Công thương cùng Hiệp hội TMĐT Việt Nam tổ chức, với sự phối hợp, hỗ trợ của nhiều đơn vị. Trước đó, hội thảo đã được tổ chức thành công tại TP Hà Nội.
Bảo Đồng
