(NSO) – Chiều 17/11, Cục Phòng chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) gặp mặt báo chí thông tin về “Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS” và “Ngày thế giới phòng chống AIDS” (1/12). Theo Cục Phòng chống HIV/AIDS, Việt Nam ước tính có khoảng 242.000 người nhiễm HIV trong cộng đồng. Số xét nghiệm đang báo cáo hiện mắc là 220.580 người. Tích lũy từ năm 1990 đến nay, đã có 112.368 người tử vong do HIV/AIDS.
Theo báo cáo của Thạc sĩ Võ Hải Sơn, Trưởng phòng Phòng Giám sát và Xét nghiệm, Cục Phòng chống HIV/AIDS, trong 9 tháng đầu năm 2022, Việt Nam phát hiện 9.025 người nhiễm HIV mới, 1.378 người tử vong. Dự báo từ nay đến cuối năm, phát hiện khoảng 3.000 người nhiễm HIV.
Hiện nay, Việt Nam ước tính có khoảng 242.000 người nhiễm HIV trong cộng đồng. Số xét nghiệm đang báo cáo hiện mắc là 220.580 người. Tích lũy từ năm 1990 đến nay, đã có 112.368 người tử vong do HIV/AIDS.
Đường lây HIV chủ yếu hiện nay là qua quan hệ tình dục không an toàn và tỷ lệ này tiếp tục tăng mạnh qua các năm và trở thành đường lây chính.
Đáng lo ngại hơn, trong 3 năm gần đây, xu hướng phát hiện người nhiễm HIV mới tăng lên 13.000-14.000 người/năm. Số phát hiện mắc nhiều là các tỉnh phía nam, đặc biệt là TP Hồ Chí Minh (28%) và Đồng Bằng sông Cửu Long (26%). Tỷ lệ HIV mới phát hiện trong nhóm nam cao hơn rất nhiều so với nữ (chiếm từ 84-86%).
Tỷ lệ lây nhiễm trong nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới rất lớn, đã tăng gấp đôi từ năm 2015 đến nay, đây là quan ngại lớn trong công tác phòng chống HIV/AIDS. Dự báo HIV trong nhóm này tiếp tục gia tăng trong thời gian, bởi nhóm này lớn, các nguy cơ khác vẫn tồn tại và độ bao phủ điều trị dự phòng phơi nhiễm (PrEP) mới có 30.000 người”. Theo ông Sơn, dịch HIV đã thay đổi hình thái, nếu như trước đây lây chủ yếu qua đường tiêm chích ma túy, thì nay 50% người nhiễm mới rơi vào nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM); bạn tình của người nhiễm HIV trong nhóm này là những người có nguy cơ rất cao.
Ông Sơn nhấn mạnh, người nhiễm HIV mới khả năng lây nhiễm cao hơn 28 lần so với người nhiễm lâu vì giai đoạn này nồng độ virus cao. Khi phát hiện ca nhiễm mới, phải nhanh nhất để đưa những người này có nồng độ virus xuống thấp nhất để giảm lây nhiễm ra cộng đồng.
Theo lãnh đạo Cục HIV/AIDS, mục tiêu chấm dứt đại dịch AIDS vào năm 2030 khó thực hiện nếu không khống chế và giảm lây nhiễm được ở nhóm MSM và nhóm thanh thiếu niên trẻ có quan hệ tình dục không an toàn.
Để đạt được mục tiêu, theo Cục HIV/AIDS cần phát hiện sớm người nhiễm mới để khống chế, khoanh vùng và kịp thời điều trị thuốc ARV để giảm tải lượng virus.
Theo lãnh đạo Cục HIV/AIDS, để đạt mục tiêu chấm dứt đại dịch AIDS vào năm 2030, có 11 giải pháp được đề ra, trong đó trước hết cần thực hiện mục tiêu 95-95-95: 95% người nhiễm HIV biết được tình trạng HIV; 95% người biết tình trạng HIV được điều trị ARV; 95% người nhiễm HIV được điều trị ARV có tải lượng virus dưới ngưỡng ức chế.
PGS, TS Phan Thị Thu Hương, Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS cho rằng, để nâng cao ý thức tự phòng bệnh, cần tăng cường truyền thông mạnh mẽ tới người dân, đặc biệt ở nhóm MSM và nhóm thanh niên có quan hệ tình dục không an toàn.
